11.Sınıf Biyoloji Canlılık ve Enerji Konu Anlatımı

11.Sınıf Biyoloji Canlılık ve Enerji Konu Anlatımı

Tüm canlıların metabolik faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için enerjiye ihtiyacı vardır.Canlılar , hücre bölünmesi, aktif hareket gibi olaylar dahil olmak üzere tüm faaliyetlerinde ATP üzerinde taşınan kimyasal bağ enerjisini kullanırlar.

ATP nedir?

ATP bir enerji birimi değildir , üzerinde bulunan 3 fosfat grubu arasında 2 adet yüksek enerjili bağ vardır. Bu bağların kırılması sonucunda açığa çıkan kimyasal enerji canlı tarafından kullanılır.

ATP Nasıl Elde Edilir?

ATP molekülünün üretilmesi ilk olarak solunum reaksiyonları ile olmaktadır. Solunum ise besinlerin oksijenli veya oksijensiz bir tepkime ile parçalanması sonucunda ATP üretilmesi olayıdır. Burada besin olarak kastedilen moleküller karbonhidratlar, yağlar ve proteinlerdir. Bunlar öncelikle bileşenlerine sindirilir ve bu şekilde solunum reaksiyonlarına katılabilir.

Oksijensiz Solunum: Bu solunum çeşidinde ATP üretimi düşüktür, çünkü oksijensiz bir solunumda besin sonuna kadar parçalanmaz, sadece Glikoliz aşaması tamamlanır ve net olarak 2 ATP elde edilir.

Oksijenli Solunum: Verimi yüksektir, oksijen varlığında ve Elektron Taşıma Sistemi ile gerçekleşen bu solunum türünde net 38 ATP üretilir. Yüksek enerji ihtiyacı olan canlılarda daima oksijenli solunum görülmesinin en önemli nedeni de budur.

Fotosentez: Solunumun tam tersidir burada amaç besin üretmektir. Yeşil bitkiler, mavi-yeşil algler ve bazı bakteriler ışık enerjisi ile besin üretebilir. Bu besinleri diğer canlılar ATP üretmek üzere solunum reaksiyonlarında kullanır. Bu şekilde üretici olan canlılara bağımlılık söz konusudur.

Substrat Düzeyinde Fosforilasyon: Kimyasal düzeyde gerçekleşen ATP üretimidir. Glikoliz ve Krebs çemberinde kimyasal tepkimeler sonucunda ATP üretilmesi SDF ile gerçekleşir. SDF de ATP nin enerji kaynağı kimyasal bağ enerjisidir.

Oksidatif Fosforilasyon: Elektron Taşıma Sistemi (ETS) üzerinden elektron aktarılması sonucu açığa çıkan enerjiyle ATP sentezlenmesidir. Oksidatif fosforilasyonda enerjinin kaynağı aktarılan elektronlardır.

Fotofosforilasyon: Bu ATP üretim şeklinde enerjinin kaynağı güneş ışığındaki fotonlardır. Bir başka ifadeyle güneş ışığından ATP sentezlenmesi olayına fotofosforilasyon denir. Bu şekilde üretilen ATP ler sadece fotosentez sırasındaki enerji ihtiyacı için kullanılır. İnsanda ve hayvanlarda fotofosforilasyon görülmez. Sadece fotosentez yapan canlılara özel bir durumdur.

Yeryüzündeki Enerjinin Kaynağı Nedir?

Yeryüzündeki enerjinin kaynağı Güneş’tir. Eğer güneş olmasa bitkiler fotosentez yapamaz ve besin üretemez, bu yüzden de tüketiciler solunum yapıp ATP üretmez.